Verdiepende RI&E: Wat houdt het in en wanneer is het nodig?

Binnen de arbowereld heerst veel onduidelijkheid over de noodzaak van een verdiepend onderzoek bij een RI&E. Daarnaast worden termen zoals verdiepende RI&E, themagerichte RI&E, onderwerpen-specifieke RI&E en project-RI&E vaak door elkaar gebruikt.

Het Arbobesluit en de Arboregeling bevatten op diverse plekken aanvullende eisen en voorschriften met betrekking tot de RI&E. Opvallend is dat de term 'verdiepende RI&E' niet officieel voorkomt in de wetgeving. Er wordt uitsluitend gesproken over aanvullende of specifieke voorschriften. Maar wanneer is een extra diepgaande risicoanalyse noodzakelijk, en in welke gevallen volstaat de standaard RI&E?

➜ De RI&E
➜ RI&E en de Arbowet
➜ Is een RI&E verplicht
➜ Thema- en verdiepende RI&E
➜ Toetsen van de RI&E
➜ Deskundige begeleiding
➜ Ons stappenplan naar een RI&E

Cascade-aanpak: Stapsgewijze RI&E’s

Bij de zogenaamde cascade-aanpak worden thema-RI&E’s over een langere periode uitgevoerd en later samengevoegd met de algemene RI&E. Dit zorgt voor een compleet overzicht van de arbeidsrisico’s binnen de organisatie.

Belangrijk om te weten: een thema-RI&E is géén verdiepende RI&E. Het volgt dezelfde methode als de algemene RI&E en richt zich op het opsporen van risico’s. Als knelpunten en oorzaken al duidelijk zijn, is verdere verdieping niet nodig.

Thema-RI&E vs. Verdiepende RI&E: Wat is het verschil?

Het onderscheid tussen een thema-RI&E en een verdiepende RI&E is belangrijk, omdat deze termen vaak door elkaar worden gebruikt. Hieronder leggen we uit wat ze betekenen en wanneer ze van toepassing zijn.

Wat is een thema-RI&E?

Soms komen tijdens een algemene RI&E bepaalde arbeidsrisico’s naar voren die op grote schaal binnen de organisatie spelen. In plaats van deze direct mee te nemen in de algemene RI&E, kan het efficiënter zijn om ze later uitgebreider te onderzoeken in een thema-RI&E of onderwerp-specifieke RI&E.

Dit kan bijvoorbeeld het geval zijn bij:

Een organisatie met een groot machinepark.
Veel klantcontact, waarbij ongewenst gedrag een risico vormt.
Specifieke projecten die beter afzonderlijk beoordeeld kunnen worden (project-RI&E).

Wat is een verdiepende RI&E?

De standaard RI&E brengt de risico’s op de werkplek in kaart en evalueert deze. Sommige risico’s vereisen echter een diepgaandere aanpak. In zulke gevallen biedt een verdiepende RI&E uitkomst. Deze analyse gaat een stap verder dan de algemene RI&E en zoomt in op specifieke risico’s voor een beter inzicht en gerichtere beheersmaatregelen.

Een verdiepende RI&E is alleen nodig als:

✔ Tijdens de algemene RI&E of thema-RI&E onduidelijk blijft of er problemen zijn.
✔ Er problemen zijn, maar de oorzaken niet goed in kaart gebracht kunnen worden.

Als uit een RI&E blijkt dat er problemen zijn en de oorzaken bekend zijn, is verdere analyse overbodig. In dat geval kan direct worden gestart met het nemen van maatregelen.

Onderwerpen met een nadere RI&E-verplichting

Volgens het Arbeidsomstandighedenbesluit moet er bij het opstellen van de risico- inventarisatie en evaluatie extra aandacht worden geschonken aan specifieke groepen medewerkers en onderwerpen als ze binnen het bedrijf aan de orde zijn.

Voorbeelden nadere RI&E-verplichtingen

Gevaarlijke stoffen (Arbobesluit artikel 4.2)

• Werkgevers moeten vaststellen welke gevaarlijke stoffen aanwezig zijn.

• Ze moeten meten hoe groot de blootstelling is en deze vergelijken met grenswaarden.

• Beoordeling of aanvullende beheersmaatregelen nodig zijn.

Psychosociale arbeidsbelasting (Arbobesluit artikel 2.15)

• Inventariseren van werkdruk, agressie, seksuele intimidatie en discriminatie.

• Beoordelen welke preventieve maatregelen nodig zijn om stress en burn-out te voorkomen.

Fysieke belasting (Arbobesluit artikel 5.2)

• Onderzoek naar tillen, duwen, trekken en repeterende bewegingen.

• Meten of belasting binnen de wettelijke normen blijft en of ergonomische aanpassingen nodig zijn.

Machineveiligheid (Arbobesluit artikel 7.4a)

• Beoordeling van de beveiliging van machines en noodstopvoorzieningen.

• Controleren of werknemers voldoende instructie krijgen over veilig gebruik.

Lijst nadere RI&E-verplichtingen

Art. 1.36: Jeugdige werknemers
Art. 1.41: Zwangere werknemers
Art. 2.15: Psychosociale arbeidsbelasting
Art. 2.2-2.6: Explosie- of brandgevaarlijke en toxische stoffen
Art. 2.28/2.42: Bouwwerkzaamheden
Art. 3.5c: Explosiegevaarlijke atmosferen
Art. 4.2-4.2a: Gevaarlijke stoffen in het algemeen
Art. 4.13: Kankerverwekkende stoffen
Art. 4.50/4.54a-b: Asbest
Art. 4.85 en 4.97: Biologische agentia
Art. 4.111: Thuiswerk met gevaarlijke stoffen
Art. 5.3: Fysieke belasting
Art. 5.9: Beeldschermwerk
Art. 6.7: Lawaai
Art. 6.11b: Mechanische trillingen
Art. 6.12d: Kunstmatige optische straling
Art. 6.12k: Elektromagnetische velden
Art. 8.2: Persoonlijke beschermingsmiddelen